Upamiętnią 86. rocznicę nocy kryształowej

Rzecznik prasowy Muzeum Miasta Gdańska dr Andrzej Gierszewski w przesłanym komunikacie poinformował o wydarzeniach zaplanowanych na wtorek w związku z obchodami 86. rocznicy nocy kryształowej. "Obchody będą okazją do refleksji nad historią oraz współczesnym znaczeniem tolerancji i dialogu międzykulturowego" - podał.

Przypomniał, że 11 i 12 listopada 1938 roku w Gdańsku, kilka dni po nocy kryształowej w III Rzeszy, niemieccy naziści brutalnie zaatakowali swoich żydowskich sąsiadów. "W 86. rocznicę tych wydarzeń, na terenie dawnego Wolnego Miasta Gdańska, ofiary nazistowskiej przemocy zostaną upamiętnione poprzez muzykę, literaturę oraz warsztaty i spotkania z gdańską młodzieżą" - przekazał.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, cytowana w komunikacie, podkreśliła, że w 86. rocznicę nocy kryształowej zostaną upamiętnione tragiczne wydarzenia, które wstrząsnęły społecznością żydowską w Gdańsku i na całym świecie.

"Naszym obowiązkiem jest pielęgnować pamięć o tych, którzy padli ofiarą nienawiści i przemocy, oraz działać na rzecz tolerancji i otwartości w naszym mieście" - powiedziała.

Dodała, że zaplanowane działania są nie tylko hołdem dla ofiar zbrodniczego systemu, ale także okazją do międzykulturowego dialogu oraz wzmacniania społecznej wrażliwości na wszelkie formy dyskryminacji.

We wtorek w Nowej Synagodze w Gdańsku odbędą się pilotażowe warsztaty edukacyjne dla uczniów Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego im. Pawła Adamowicza. Uczestnicy poznają mechanizmy leżące u podstaw dyskryminacji i będą rozmawiać o sposobach reagowania na jej przejawy w codziennym otoczeniu. Warsztaty zakończy wykład dotyczący kultury i tradycji żydowskiej oraz związanych z nimi stereotypów, co pozwoli młodzieży zweryfikować powszechnie krążące mity.

O godz. 17.30 rozpocznie się Marsz Tolerancji, który przejdzie symboliczną trasą obejmującą trzy historyczne miejsca: Zespół Przedbramia, makietę Wielkiej Synagogi przy ul. Bogusławskiego oraz Ratusz Głównego Miasta.

Andrzej Gierszewski przekazał, że marsz jest wyrazem pamięci i przypomnieniem o znaczeniu pokojowego współistnienia.

Na zakończenie marszu w Ratuszu Głównego Miasta prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk wygłosi wykład poświęcony kulturze żydowskiej, po którym odbędzie się koncert muzyki żydowskiej w wykonaniu zespołu Zagan Acoustic prezentującego kompozycje inspirowane żydowską tradycją muzyczną, takie jak "Shalom" i "Tango Cukrowej Trzpiotki".

Wieczorem, od godziny 18.20, z wieży Ratusza Głównego Miasta tradycyjnie rozbrzmiewać będą dźwięki carillonu. Utwory związane z kulturą żydowską wykona holendersko-polsko-żydowski muzyk Mathieu Daniël Polak. Koncert będzie transmitowany online na profilu "Gdańskie Carillony".

Wydarzenia w ramach strefy społecznej są otwarte i nieodpłatne.

Tzw. noc kryształowa miała miejsce z 9 na 10 listopada 1938 roku, kiedy to żydowskie sklepy i domy były obiektem ataków. Dewastowano cmentarze, grabiono domy modlitwy i palono synagogi. W wyniku tych wydarzeń wielu Żydów straciło życie oraz dorobek, a dziesiątki tysięcy zostały zesłane do obozów.

W Gdańsku noc kryształowa rozpoczęła się trzy dni później. Głównym celem tłumu była Wielka Synagoga, symbol żydowskiej obecności w mieście. Nie została jednak spalona dzięki postawie grupy weteranów z gdańskiego 128. pułku piechoty pod dowództwem emerytowanego kapitana żydowskiego pochodzenia Dawida Lissauera. Budynek ostatecznie rozebrano w maju 1939 roku. Żydzi, którzy nie zostali deportowani z Gdańska podczas II wojny światowej, początkowo przebywali w domu starców prowadzonym przez gminę przy ul. Stągiewnej 26, a później w getcie jednobudynkowym przy ul. Owsianej.(PAP)

pm/ miś/