reklama
24 luty 2024

96 lat temu reaktywowano Bibliotekę Narodową

zdjęcie: 96 lat temu reaktywowano Bibliotekę Narodową / By Emptywords - Own work [CC BY-SA 4.0 DEED (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)], via Wikimedia Commons
By Emptywords - Own work [CC BY-SA 4.0 DEED (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)], via Wikimedia Commons
96 lat temu, 24 lutego 1928 r. prezydent Ignacy Mościcki oficjalnie zainicjował powstanie Biblioteki Narodowej poprzez wydanie rozporządzenia. Jej początki sięgają XVIII wieku. Biblioteka Narodowa przyjmuje rocznie około 200 tysięcy nowych jednostek. Znajdują się w niej nie tylko cenne dzieła w języku polskim, lecz również niekonwencjonalne artefakty, takie jak pióropusz księcia Poniatowskiego czy kożuch Marka Hłaski.
REKLAMA
Biblioteka Narodowa (BN) to polska biblioteka narodowa, zlokalizowana przy alei Niepodległości 213 na Polu Mokotowskim, w dzielnicy Ochota w Warszawie. Jest jedną z najstarszych instytucji kultury w Polsce, działająca pod nazwą Biblioteka Załuskich w latach 1747–1795, a następnie ponownie uruchomiona w 1928 r.

BN gromadzi książki, periodyki, publikacje elektroniczne i audiowizualne wydane na obszarze Polski, a także polonika zagraniczne. Stanowi kluczową bibliotekę naukową o profilu humanistycznym, pełniąc rolę głównego archiwum piśmiennictwa narodowego i centralnego ośrodka informacji bibliograficznej o książce. Ponadto jest placówką naukową oraz istotnym ośrodkiem metodycznym dla bibliotek w Polsce.

BN angażuje się także w działalność wydawniczą, publikując książki oraz punktowane czasopisma naukowe, takie jak „Polish Libraries”, „Rocznik Biblioteki Narodowej” oraz „Notes Konserwatorski”.

Główna siedziba Biblioteki Narodowej znajduje się w Warszawie, przy alei Niepodległości 213 na Polu Mokotowskim. Do 2019 r. Zakład Starych Druków i Zakład Rękopisów mieściły się w Pałacu Krasińskich przy placu Krasińskich 3/5 (przeniesione zostały do gmachu głównego). Obecnie trwają tam prace związane z projektem „Modernizacja i aranżacja wnętrz Pałacu Krasińskich (Pałacu Rzeczypospolitej) przy Placu Krasińskich 3/5 w Warszawie”, którego celem jest m.in. stworzenie interaktywnej przestrzeni wystawienniczej, prezentującej najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej.

Historia

Historia Biblioteki Narodowej sięga XVIII wieku, gdy 8 sierpnia 1747 r. bracia Józef i Andrzej Załuscy ufundowali Bibliotekę Załuskich w warszawskim pałacu Daniłowiczowskim. Współczesna Biblioteka Narodowa kontynuuje tradycje Biblioteki Załuskich. Po śmierci Józefa Załuskiego bibliotekę przejęło państwo, zmieniając jej nazwę na Bibliotekę Rzeczypospolitej Załuskich. Od 1780 r. zgodnie z uchwałą sejmową biblioteka miała prawo do otrzymywania obowiązkowego egzemplarza każdej książki wydrukowanej w ówczesnym państwie polskim.

Wskutek represji carskich po upadku insurekcji kościuszkowskiej zbiory Biblioteki Załuskich zostały skonfiskowane i przewiezione do Petersburga, gdzie włączono je do Biblioteki Carskiej. Zbiory te obejmowały 394 000 tomów, w tym 11 000 rękopisów i 24 500 rycin. W okresie zaborów, polskie piśmiennictwo przechowywane było w zbiorach prywatnych na ziemiach polskich i emigracji, a także zakładano biblioteki publiczne.

Biblioteka Narodowa została założona zgodnie z decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej z mocą ustawy datowaną na 24 lutego 1928 r. i oficjalnie rozpoczęła swoją działalność 1 marca tego samego roku. Stefan Demby objął stanowisko pierwszego dyrektora w 1934 r., a jego miejsce od lipca 1937 r. zajął Stefan Vrtel-Wierczyński.

Część nowego budynku Biblioteki Wyższej Szkoły Handlowej (później Szkoły Głównej Handlowej) została przeznaczona pod zbiory Biblioteki Narodowej, która rozpoczęła tam działalność w 1930 r. Zgodnie z umową, miała wyłączne użytkowanie pomieszczeń na trzech piętrach oraz w przyziemiu i piwnicy o powierzchni 2076 m², płacąc czynsz i udzielając pożyczki na wykończenie budynku. Otwarcie nowej siedziby miało miejsce 28 listopada 1930 z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego.

W 1935 r. zbiory specjalne przeniesiono do pałacu Potockich. W 1939 r. Biblioteka Narodowa miała około 770 tysięcy jednostek, a w czasie II wojny światowej utraciła znaczną część zbiorów. Po wojnie wznowiła działalność w 1945 r., przywracając zbiory wywiezione do Niemiec i Austrii. W 1954 nadano jej statut, a w 1961 przeniosła się do tymczasowej siedziby przy ul. Hankiewicza 1.

W latach 1962–1976 wybudowano nowy kompleks budynków Biblioteki Narodowej przy alei Niepodległości 213, zaprojektowany przez Stanisława Fijałkowskiego. W 1976 r. biblioteka została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
PRZECZYTAJ JESZCZE
pogoda Hel
6.6°C
wschód słońca: 07:13
zachód słońca: 15:44
reklama

Kalendarz Wydarzeń / Koncertów / Imprez w Helu